شبیه سازی اثر قطعات سنگی سطح خاک بر تولید رواناب و رسوب

نویسندگان

مهدی بشری

حمیدرضا مرادی

میرمسعود خیرخواه

مجید جعفری خالدی

چکیده

خاک­های دارای قطعات سنگی بخش مهمی از سطوح اراضی را تشکیل می­دهند. حضور بخش­های سنگی، تعیین کننده­ خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک است و بر فرآیندهای هیدرولوژیکی و فرسایشی نیز اثر می­گذارد. تاکنون مطالعات فراوانی خاطرنشان کرده­اند که اثر قطعات سنگی سطحی در فرسایش خاک و تولید رواناب و رسوب پیچیده و مبهم است، لذا لازم است این اثرات بیشتر مورد توجه قرار گیرند. در این راستا، پژوهش حاضر با استفاده از کرت­ های فرسایشی و شبیه­ساز باران به مطالعه عکس­ العمل­ های فرسایشی خاک نسبت به سطوح مختلف نفوذ­ناپذیر سنگی با مقادیر صفر، پنج، 10، 15، 20 و 25 درصد پرداخت. نتایج حاصل از نمونه­برداری رسوب و حجم­سنجی رواناب طی رگباری 30 دقیقه­ای و با شدت 70 میلی­متر بر ساعت مورد تجزیه واریانس قرار گرفت. تحلیل­های آماری نشان داد که به­طور کلی افزایش درصد سطوح سنگی اثر چندانی بر افزایش رواناب ندارد. اما مقادیر غلظت رسوب با حضور بخش های سنگی به طور معنی­داری (0.05>p) نسبت به خاک فاقد سطوح سنگی افزایش نشان می­دهد، گرچه همگام با افزایش درصد سطوح سنگی مقادیر رسوب حاصله افزایشی خطی نشان نمی­دهند. در مقادیر 10 و 20 درصد از سطوح سنگی، حجم رواناب و غلظت رسوب بالاترین میزان را در مقایسه با سایر تیمارها دارا می­باشند. نهایتاً با افزایش سطوح سنگی به 25 درصد، مقادیر رواناب و رسوب کاهش معنی­داری می­یابد. نتایج پژوهش، وجود مقادیر آستانه در سطوح سنگی برای افزایش رواناب و رسوب و نیز عملکرد متفاوت سطوح سنگی بسته به میزان آن را تایید می­کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شبیه‌سازی اثر قطعات سنگی سطح خاک بر تولید رواناب و رسوب

خاک­های دارای قطعات سنگی بخش مهمی از سطوح اراضی را تشکیل می­دهند. حضور بخش­های سنگی، تعیین کننده­ خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک است و بر فرآیندهای هیدرولوژیکی و فرسایشی نیز اثر می­گذارد. تاکنون مطالعات فراوانی خاطرنشان کرده­اند که اثر قطعات سنگی سطحی در فرسایش خاک و تولید رواناب و رسوب پیچیده و مبهم است، لذا لازم است این اثرات بیشتر مورد توجه قرار گیرند. در این راستا، پژوهش حاضر با استفاده از کر...

متن کامل

تاثیر مقدار رطوبت اولیه خاک بر تولید رواناب و هدررفت خاک در بافت های مختلف، تحت باران شبیه سازی شده

مقدار رطوبت خاک سطحی، نقشی مهم و مؤثر در تولید رواناب و هدررفت خاک به­ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک دارد. به­همین ­منظور آزمایشی با هدف تعیین اثر رطوبت اولیه بر رواناب و هدررفت خاک در دو بافت خاک (لومی، لوم­رس­شنی) در زمینی بکر در محدوده دانشگاه زنجان با چهار سطح رطوبت اولیه (یک، چهار، هفت و 10 روزه) انجام شد. آزمایش صحرایی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادقی در ابعاد کرت (80 × 60سانت...

متن کامل

اثر رطوبت اولیه خاک بر نفوذپذیری خاک، تولید رواناب و عملکرد رسوب تحت باران شبیه سازی شده

رطوبت اولیه خاک یک نقشی اساسی در نفوذپذیری آب طی بارندگی دارد. از این رو این عامل با تاثیر بر رواناب بر هدررفت خاک اثر می گذارد. این تحقیق به منظور بررسی تغییرات نفوذ آب به خاک و تولید رواناب و رسوب در سطوح مختلف رطوبتی در خاک های با بافت مختلف تحت باران شبیه سازی شده انجام گرفت. این پژوهش در سه نوع بافت خاک (لومی، لوم شنی و لوم رس شنی) با چهار سطح رطوبتی اولیه هر کدام در سه تکرار در قالب طرح ک...

15 صفحه اول

بررسی اثر رطوبت های قبلی خاک بر مقادیر رواناب و رسوب با استفاده از باران شبیه سازی شده

یکی از عوامل مؤثر در ایجاد رواناب و تولید رسوب، شرایط رطوبتی خاک قبل از شروع بارندگی است. در این مطالعه هدف تعیین اثرهای خصوصیات خاک و بارش در سطوح مختلف رطوبتی خاک بر میزان رواناب و رسوب می­باشد. در این راستا سه نوع خاک با بافت سنگین، سبک و متوسط با کاربری زراعی در استان خوزستان انتخاب گردید. به طوری­که هر 3 نمونه خاک پس از انتقال به آزمایشگاه در چهار سطح رطوبتی هواخشک، بین هواخشک و ظرفیت زراع...

متن کامل

ارزیابی اثر تغییر کاربری و چرای بیرویه بر تولید رواناب و رسوب و هدررفت فسفر خاک در زیر حوضة سولگان

انتقال عناصر غذایی محلول و رسوب‌ها به آبهای پذیرنده به علت تغییر کاربری و چرای بیرویه در مراتع به یک چالش زیست محیطی بزرگ تبدیل شده است. در این پژوهش اثر تخریب پوشش گیاهی مرتعی بر هدررفت فسفر کل و محلول در رواناب، میزان هدررفت فسفر مرتبط با هر یک از اجزای رسوب و همچنین تاثیر مدت بارندگی بر غلظت فسفر محلول در رواناب در زیر حوضة سولگان با بهره گیری از باران ساز بررسی شد. میزان تولید رواناب و رسوب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مهندسی و مدیریت آبخیز

ناشر: پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

ISSN 2251-9300

دوره 5

شماره 2 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023